ΝΕΩΡΕΙΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

2011-08-26 19:15

Την εποχή της ενετοκρατίας οι στόλοι, εμπορικοί και πολεμικοί,  έχουν ανάγκη από ειδικά 
διαμορφωμένους και εξοπλισμένους χώρους για να  κατασκευάζονται τα πλοία.  Οι Eνετοί 
φρόντισαν να οργανώσουν τα λιμάνια τους, τα ναυπηγεία  και τους ναύσταθμους.  Ετσι  ο 
ναύσταθμος της Βενετίας, εξελίχτηκε και  έγινε  ένα  μεγάλο  ναυπηγικό κέντρο  και ο ναύ-
σταθμος του Χάνδακα, το σημαντικότερο ανάλογο κέντρο που συγκροτήθηκε στις κτήσεις 
της στην ανατολική Μεσόγειο. Σε κάθε ναύσταθμο, υπήρχαν  μεγάλοι στεγασμένοι  χώροι
όπου γίνονταν η ναυπήγηση των πλοίων, η επισκευή τους και η προφύλαξη τους. 
Τους χώρους αυτούς που ονομάζονταν νεώρια ή νεώσοικοι, κατά  το χειμώνα όταν οι και-
ρικές συνθήκες ήταν πολύ άσχημες σύρονταν  με  τη βοήθεια μηχανικών μέσων  τα καρά-
βια που κινδύνευαν, για να προφυλαχτούν από την τρικυμία.
Τα στέγαστρα αυτά ήταν επίσης εξοπλισμένα  με  κατάλληλα  μέσα  ώστε  να μπορούν να 
χρησιμοποιηθούν ως ναυπηγεία-ταρσανάδες, όπου  είτε επισκευάζονταν  οι  γαλέρες είτε 
ναυπηγούνταν νέες. Στο λιμάνι του Χάνδακα και στο μυχό του όρμου  του  κατασκευάστη-
καν 19 τέτοια στέγαστρα, ομαδοποιημένα σε τρία συγκροτήματα.

Τα πρώτα χρήματα για να  οργανωθεί  ο ναύσταθμος  στο  λιμάνι  του  Χάνδακα, έρχονται 
από τη Βενετία περίπου το 1281 και το πρώτο συγκρότημα νεώριων  αρχίζει να κατασκευ-
άζεται τη χρονιά εκείνη, στο νοτιότερο σημείο του λιμανιού.  Όμως  το  1303 ένας ισχυρός 
σεισμός κατάστρεψε αυτή την πρώτη κατασκευή  και ένα νέο συγκρότημα άρχισε να κατα-
σκευάζεται αργότερα στην ίδια θέση.
Το 1362 προστέθηκαν και άλλα κτίσματα,  και  το 1472 φαίνεται να υπάρχουν πλέον πέντε 
επιμήκεις  και  θολωτοί  χώροι στο συγκρότημα. Αυτό  το συγκρότημα  των  πρώτων νεώ-
ριων ονομάζεται Arsenali Antichi και αποπερατώθηκε πλήρως το 1507.





Όμως ένα χρόνο μετά τα νεώρια πλήττονται, για ακόμα μια φορά, από σεισμό. Από το 1517 
έως το 1550, σχέδια και προτάσεις για την επέκταση των νεωρίων εναλλάσσονται δίχως οι 
αξιωματούχοι  να  καταλήγουν  σε  αποφάσεις. Το  1550  αποφασίστηκε  η  κατασκευή  του 
2ουσυγκροτήματος με όνομα Arsenali Vecchi.  Διέθετε  4 επιμήκεις θολοσκεπείς χώρους και 
τελείωσε το 1556.  Τα Arsenali Vecchi. ή  Bembo ονομάστηκαν  έτσι  προς  τιμήν  του  κατα-
σκευαστή   τους  Gian  Matteo  Bembo.  


Δυτικά  από  το  συγκρότημα   των  Arsenali  Vecchi  κατασκευάστηκε  μεγάλη  σκάλα  που 
οδηγούσε από την Πύλη των Νεωρίων  που  βρισκόταν 6,5 μέτρα πάνω από την επιφάνεια 
της θάλασσας, σε  ύψος 1,5 μέτρο  από  την  επιφάνεια της θάλασσας.

Τον ίδιο χρόνο (1566) αρχίζει η κατασκευή του τρίτου συγκροτήματος νεωρίων, στη νοτιο-
ανατολική  γωνία  του  λιμανιού.   Το  συγκρότημα  ονομάζεται  Arsenali  Duodo  ή  Nuovi. 
και αποτελείται αρχικά από τρεις επιμήκεις θολωτούς χώρους.  Λίγα  χρόνια μετά, το 1564
ένας νέος σεισμός προκαλεί ζημιές στα  Arsenali  Antichi  και  Arsenali Nuovi,  στα  οποία 
έως το 1570, εκτελούνται εργασίες επισκευής.